Mistrzowie designu krzeseł XX wieku

Nie da się w krótkim tekście opisać wszystkich największych i najważniejszych designerów krzeseł oraz ich dzieł, ale z pewnością warto się kilku postaciom przyjrzeć. To nie tylko fascynujący temat, ale przede wszystkim droga do lepszego zrozumienia czym są i skąd się wzięły współczesne modele tego mebla. XX wiek przyniósł wiele zmian, jeśli chodzi o wytwarzanie i projektowanie krzeseł. To między innymi ludzie tu opisani mieli na ten mebel największy wpływ w minionym stuleciu.

Być może najważniejszym i najbardziej istotnym designerem na liście jest ktoś, kto raczej nie przychodzi na myśl jako pierwszy, kiedy mówimy o krzesłach. Chodzi o światowej sławy kontrowersyjnego architekta Le Corbusiera. I to nawet nie dlatego, że stworzył on jakiś szczególnie ważny model krzesła, ale ze względu na jego totalne podejście w projektowaniu całego otoczenia, w którym żyje człowiek. Architektoniczne i designerskie przedsięwzięcia Le Corbusiera do dziś odciskają na nas piętno w kontekście tego jak funkcjonujemy na co dzień w miejskim otoczeniu. Ponieważ jednak skupiamy się tu na krzesłach, to wypada wspomnieć o słynnym, luksusowym fotelu „Gran Confort”, Model No. LC2 (stworzonym wraz z Pierrem Jeanneretem i Charlotte Perriand, do czego Le Corbusier starał się nie przyznawać, podkreślając legendę własnego nazwiska). Fotel ten wykonany został z ramy rurek stalowych i miękkiej skórzanej tapicerki. Podobnie zresztą jak krzesło Model No. B302. Le Corbusier często stosował te materiały w swych krzesłach i fotelach, doskonale dopracowując parametry użytkowe i ergonomię. Stalowe ramy nadawały jego meblom nowoczesności, ale dziś mogą się kojarzyć raczej z ciężkością formy i pewną topornością (przynajmniej jeśli chodzi o wczesne modele takie jak No. B306). Nie można im jednak odmówić elegancji, ładnej linii i ekskluzywnego charakteru. Te kształty można dostrzec nawet i w dzisiejszych krzesłach. Ciekawostka – z Model No. LC3, fotela bliźniaczego do Model No. LC2, korzystał Steve Jobs z firmy Apple, prezentując po raz pierwszy iPada. To doskonały przykład na to jak ikoniczna stała się twórczość Le Corbusiera i jak mocno zapisała się w historii designu.

źródło: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/37/b5/84/37b5849a8877b81546f1cd6bd8fdb021.jpg

Innym tytanem modernizmu był Frank Lloyd Wright. To także architekt, który wywarł ogromny wpływ na swą branżę. Jego Fallingwater, dom zaprojektowany nad wodospadem dla Edgara Kaufmanna, to jeden z najbardziej urokliwych i zjawiskowych budynków w stanie Pensylwania. Jednocześnie to jeden z najpiękniejszych i najważniejszych amerykańskich budynków architektonicznych. Ukazuje on także charakterystyczne dla Wrighta podejście zakładające zespolenie i harmonię z otaczającą naturą. W kontekście krzeseł szczególnie warto zwrócić uwagę na jego drewniane krzesła z początku XX wieku. Zaprojektował on wówczas kilka wariantów tego mebla z nisko osadzonym, tapicerowanym skórą siedziskiem i wysokim oparciem. To podkreślało ich wertykalny charakter, a także ich geometryczność. Krzesła te są bowiem dość kanciaste, mają ciężką drewnianą ramę (niezależnie od tego, czy oferują one oparcie, czy go w nich brak) i mogą kojarzyć się z niektórymi współczesnymi krzesłami do jadalni. Co szczególnie istotne, krzesła te stały się inspiracją dla Gerrita Thomas Rietvelda – to z kolei holenderski architekt i projektant mebli.

Ten krótki zarys postaci wcale nie wyczerpuje tematu. To tylko kilku wielkich designerów krzeseł dwudziestego wieku. Jest jeszcze wielu twórców, którym warto poznać i których dziełom warto się bliżej przyjrzeć. Sama twórczość Charles’a i Raya Eamesów zasługuje na osobne omówienie. Inni godni wzmianki to m.in. Alvar Aalto, Ron Arad, Marcel Breuer, Arne Jacobsen, Josef Hoffmann, George Nelson, Verner Panton, Phillipe Starck, Hans J. Wegner. Ich designami też warto się będzie kiedyś przyjrzeć.

Czerwono-niebieskie krzesło, zdjęcie: Ellywa, na licencji CC BY-SA 3.0